Nut en noodzaak
Over het nut en de noodzaak van netfilters voor de stroomvoorziening van audioapparatuur is veel terug te vinden in de vakbladen en op audiowebsites. Vaak met een beschrijving van de positieve effecten van zo’n filter – soms met een wat kritischere beschouwing. Feit is dat de stroomvoorziening een voornaam aandachtspunt is bij het ontwerp en de bouw van opnamestudio’s. Met stabilisatie en filtering voor de studio als geheel en daarnaast ook nog per groep of zelfs per mengtafel. Als er al zoveel aandacht bij de opname aan is besteed, voegt het dan nog iets toe aan de weergave bij de luisteraar thuis?
Stroom is stroom
Stroom is stroom, zou je zeggen. Dat is waar, maar dat is vooral een theoretische benadering. In de praktijk is de spanning niet altijd exact 230 volt of wijkt de frequentie op het elektriciteitsnet af van de 50 Hz standaard. Ook zorgen elektrische apparaten voor elektrische vervuiling (elektronische ruis) op uw net in huis. Hun voedingen zijn niet gebouwd om zo min mogelijk storing te veroorzaken. Dat geldt ook voor uw eigen audio en huishoudelijke apparatuur. En wist u dat uw luidsprekerskabel en stroomkabels ook als antenne fungeren voor het opvangen van signalen van bijvoorbeeld uw wifirouter, mobiele telefoons of tablets? Aan apparatuur die draadloze signalen zendt en ontvangt is in een modern huishouden bepaald geen tekort.
Filteren en beschermen
Dat is waar netfilters hun nut kunnen bewijzen. Ze verminderen de invloed van elektronische ruis op de aangesloten audioapparatuur. De manier waarop dat gebeurt hangt af van de ontwerpfilosofie van het merk. Te weinig filtering levert niet genoeg verbetering op. Te veel of verkeerde filtering kan het leven uit de muziekweergave halen. Een goed netfilter laat de audioapparatuur niet anders klinken, maar laat beter horen waartoe de apparatuur in staat is. Daarnaast bevatten netfilters vaak ook een overspanningsbeveiliging. Daarmee wordt uw kostbare apparatuur beschermd tegen een te hoge netspanning.
IsoTek en Audioquest
Dat geldt ook voor de hier geteste IsoTek Aquarius EVO3 en de Audioquest Niagara 3000. Zelf gebruikt uw reviewer al enige jaren de IsoTek. Een bekend netfilter dat in vele huishoudens stilletjes zijn werk staat te doen. Audioquest maakt naast kabels ook al vele jaren netfilters en heeft de afgelopen tijd verschillende nieuwe modellen uitgebracht, waaronder de 3000. De IsoTek en de Audioquest zijn in sommige opzichten vergelijkbaar, maar er zijn ook de nodige verschillen. De Niagara is wel tweemaal de prijs van de Aquarius. In deze review gaat het dan ook vooral om de vraag wat je meer krijgt als je het dubbele uitgeeft. Tijd om ze thuis aan de tand te voelen, want dat is de plek waar je het beste kan testen of het bij jou verschil gaat maken.
Aquarius EVO3
De Aquarius beschikt over aansluitingen voor zes apparaten. Twee daarvan zijn bestemd voor apparaten met een hoger verbruik, zoals bijvoorbeeld (eind)versterkers of een subwoofer. Op de andere vier worden bronnen, DAC’s of voorversterkers aangesloten. Ieder van de zes uitgangen wordt onafhankelijk van elkaar gefilterd en gevoed, zodat de elektrische vervuiling van het ene apparaat zo min mogelijk invloed heeft op de andere aansluitingen. Volgens IsoTek reduceert de Aquarius RFI-vervuiling (radiosignalen) tot 60 dB. Overspanningsbeveiliging is ook aanwezig. Voor het overige is het plug-and-play: er zit zelfs geen aan/uit-knop op.
Niagara 3000
De Niagara 3000 is een nieuwe loot aan de stam van Audioquest. Ontwerper Garth Powell heeft Audioquest’s lijn van netfilters opnieuw ontworpen en de 3000 is zijn nieuwste brainchild. Met 7 aansluitingen (2 hoog- en 5 laagvermogen) heeft de Niagara er een meer dan de Aquarius. Audioquest noemt zijn toegepaste technologie het ‘Low-Z Power Noise-Dissipation System’. Het komt er in de kern op neer dat de filtering zodanig gelijkmatig en passend plaatsvindt dat in de uiteindelijke muziekweergave geen frequentie ten koste van andere frequenties gaat. Wat heb je immers aan een strakke baslijn als de stemmen afgeknepen klinken, of omgekeerd?
Terug naar niets
Voor een eerlijk vergelijk ga ik eerst terug naar niets. Naar geen netfilter. Zo klinkt mijn audioinstallatie als er geen filtering plaatsvindt. Klankmatig zeer herkenbaar, maar toch met duidelijke verschillen. Snel de Aquarius weer aansluiten. In vergelijking met de weergave zonder netfilter valt op dat, met het netfilter, de bas droger en strakker klinkt. Stemmen lijken losser te komen van de muziek en het stereobeeld wordt breder. Subtieler. Stiltes in de muziek lijken stiller. Zo ken ik de weergave van mijn systeem weer. Geen andere klankkleur, maar vooral meer en beter van hetzelfde. In mijn huis en met mijn audioinstallatie heeft een netfilter duidelijk een positief effect op de weergave.
And then some more
Daarna wordt de Niagara 3000 aangesloten, welwillend ter beschikking gesteld door The Hifi Studio in Leiden. De Niagara doet wat van hem verwacht wordt. Namelijk betere bas, betere stemmen, beter stereobeeld. En dat mag ook, want hij is tweemaal de prijs van de Aquarius. Maar daar houdt het niet op. De Niagara doet iets extra’s. De klankkleur van instrumenten en stemmen is breder, veel breder. Het is duidelijk dat de Niagara de weergave van de boventonen alle ruimte geeft. Hmmm, leg dat maar eens verder uit…
Grondtonen en boventonen
Een toon van een instrument bestaat meestal uit verschillende frequenties. De laagste van die frequenties wordt ook wel de grondtoon genoemd. Dat is de toon die de luisteraar het meest ervaart. De andere, hogere frequenties zijn de boventonen. Die geven, in het oor van de luisteraar, veelal de klankleur of timbre van het instrument. Toegegeven: er speelt meer bij het waarnemen van geluid, zoals resonantie en geluidssterkte, maar in de kern komt het daarop neer.
Shelby Lynne
Het is juist op het gebied van de weergave van deze boventonen dat de duidelijke meerwaarde van de Niagara blijkt. Dat hoor je extra goed bij een rustig (en soms stil) nummer zoals bijvoorbeeld Just A Little Lovin’ van Shelby Lynne. Bij de aanslag van de bassnaar hoor je de klanken (klankkleur) erom heen een stuk beter. Het is niet alleen dat je beter hoort dat de bassnaar wordt aangeslagen en welke noot wordt gespeeld, maar ook hoe. Hetzelfde geldt voor de aanslag van de bekkens door de drummer: de klank is realistischer en houdt langer aan. Je hoort niet alleen de aanslag zelf veel duidelijker, maar ook de resonantie van het koper. Dat verhoogt de muzikale beleving bij de luisteraar.
Wat nu?
Is een goed netfilter zijn geld waard? In mijn oren (en in mijn huis): volmondig ja. Dat geldt zowel voor de Aquarius als de Niagara, waarbij die laatste wat mij betreft een duidelijke meerwaarde heeft. Moet iedere audioliefhebber nu dan naar de winkel rennen en er een aanschaffen? Dat hangt ervan af. Namelijk of een netfilter daadwerkelijk effect sorteert in uw huis en met uw audioinstallatie. Kortom, bouw een goede relatie op met uw audiowinkel en vraag of u het netfilter thuis mag uitproberen. Dat is toch het beste. En laat uw oren beslissen. Let op: als het netfilter (het juiste) effect sorteert, dan is er waarschijnlijk geen weg meer terug. Dat heeft uw reviewer bij herhaling mogen ervaren…
PM
Apparatuur in deze review: IsoTek Aquarius EVO3 netfilter en Audioquest Niagara 3000 netfilter.